Μέχρι τον 20ο αιώνα, στο Λιτόχωρο ζούσαν πολλοί εφοπλιστές και ναυτικοί. Όταν τα ατμόπλοια εκτόπισαν τα ιστιοφόρα, αυτή η εποχή τελείωσε. Το 1995 δόθηκε στα μέλη του Συλλόγου Ναυτικών Συνταξιούχων Λιτοχώρου η ιδέα να καταγράψουν την κληρονομιά της θαλάσσιας ναυσιπλοΐας και τη διάσωση και διατήρηση της πολιτιστικής, ναυτικής κληρονομιάς του τόπου.
Μεταξύ 1995 και 2002 συγκεντρώθηκαν ναυτικά κειμήλια στις (πρώην) ναυτικές οικογένειες του χωριού. Από το 2002 έως το 2004 συγκεντρώθηκαν και συγκεντρώθηκαν τα εκθεσιακά κομμάτια.
Το «Ναυτικό Μουσείο Λιτοχώρου», που ιδρύθηκε το 2004, είναι εγγεγραμμένο στο Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού ως «Ίδρυμα πολιτιστικής ναυτικής κληρονομιάς». Από την έναρξή του, το εύρος των εκθεμάτων διευρύνεται συνεχώς.
